Κάθε χρόνο, την περίοδο των πανελληνίων εξετάσεων, μου έρχονται στο μυαλό οι εικόνες από τη δική μου, αντίστοιχη περίοδο. Στα μέσα της δεκαετίας του ’00, όταν ακόμα δεν ξέραμε για πού να το βάλουμε και που θα μας βγάλει. Φεύγαμε από τη σίγουρη ρουτίνα του σχολείου και θέλαμε να ανοίξουμε τα φτερά μας για άλλους τόπους κι άλλα μέρη. Όσοι θέλαμε Πανεπιστήμιο, κι ήμασταν σχεδόν όλοι τότε, έπρεπε να περάσουμε από την κρησάρα των πανελληνίων εξετάσεων. Εννιά μαθήματα, εννιά ζαριές για την υπόλοιπη ζωή μας. Θυμάμαι σαν τώρα, ακόμα και τα θέματα που μας είχαν πέσει εκείνη την χρονιά. Κάποια πράγματα καρφώνονται στον σκληρό μας δίσκο και δεν φεύγουν ούτε μετά από δέκα format…
Επτά η ώρα το πρωί έπρεπε να ήμασταν στο σχολείο. Για τις έξι ή ώρα το πρωί ρύθμιζα το ξυπνητήρι που δεν κουδούνιζε όμως ποτέ. Το προλάβαινε το εσωτερικό μου ξυπνητήρι που λόγω άγχους έμπαινε από την προηγούμενη σε λειτουργία. Λόγω αθλητισμού, είχα κάπως προπονηθεί στην διαχείριση του άγχους. Ήξερα ότι «το άγχος είναι μέχρι ο διαιτητής να κάνει το τζάμπολ», δηλαδή, μέχρι την ώρα που θα ξεκινάγαμε τη διαδικασία. «Το λίγο άγχος κάνει καλό, το πολύ βλάπτει» μου έλεγε ένας παλιός προπονητής. Την μεζούρα όμως να το μετράω ξέχασε να μου τη δώσει..
Φτάνοντας στο σχολείο έβλεπες παντού απλανή βλέμματα και σφιγμένα χαμόγελα. Λίγη αμήχανη κουβεντούλα κι επιβεβαίωση των λύσεων διαφόρων ασκήσεων για να ξορκίσουμε την ανασφάλεια. Οι συνήθως κεφάτοι είχαν σοβαρέψει κι οι σοβαροί είχαν πετρώσει. Το χέρι κάθε τόσο ταξίδευε νευρικά στην κωλότσεπη για να βεβαιωθεί ότι η ταυτότητα ήταν στη θέση της. Τα μπουκαλάκια με το νερό ήταν απαραίτητο αξεσουάρ, αν και αρκετοί είχαν ήδη πιει το περιεχόμενό τους από αμηχανία. Κάποια στιγμή κτύπαγε το κουδούνι κι ανεβαίναμε όλοι στις τάξεις σιωπηλοί. Αν τέντωνες τα αυτιά σου, θα άκουγες τα δυνατά χτυποκάρδια δεκάδων παιδιών που πήγαιναν σε μια μάχη για το αύριο τους. Την πρώτη σημαντική της ζωή τους.
Φαντάζομαι παρόμοιες θα είναι οι καταστάσεις και σήμερα, κάποια πράγματα δεν αλλάζουν. Έχουμε καταφέρει να αναδείξουμε τις πανελλήνιες εξετάσεις ως τον ήλιο γύρω από τον οποίο κινείται το σύστημα της δευτεροβάθμιας μας εκπαίδευσης. Και μάλιστα σε χειρότερο βαθμό απ’ ότι πριν από 25 χρόνια. Οι τάξεις της τρίτης λυκείου πλέον αδειάζουν μετά το Πάσχα για να μείνουν απερίσπαστοι οι μαθητές στην προετοιμασία τους για τις πανελλήνιες. Αν δεν αφουγκραζόμαστε αυτές τις κενές τάξεις που «φωνάζουν» παραπονεμένες, αν δεν αντιλαμβανόμαστε ότι το σύστημα αυτό έχει χρεοκοπήσει, τότε είμαστε άξιοι της μοίρας μας…
Πολλά από τα παιδιά που θα παλέψουν στις πανελλήνιες, θα βρουν τελικά την πόρτα που θα κτυπήσουν κλειστή. Όμως, κάθε πόρτα που βρίσκουμε κλειστή είναι μια ευκαιρία να διαβούμε άλλες πόρτες. Πόρτες στις οποίες αλλιώς δεν θα μπαίναμε και που μπορεί να αποδειχθεί ότι τελικά οδηγούν σε καλύτερους δρόμους. Πιστέψτε με! Στα 18 χρόνια δεν συναντάμε την μόνη πόρτα της ζωής μας, αλλά την πρώτη. Και πάντα θα υπάρχουν πόρτες που είναι μεγάλες, φρεσκολουστραρισμένες και μεγαλοπρεπείς αλλά διαβαίνοντάς τες θα βρείτε πολύ μούχλα μέσα, ενώ αντίθετα άλλες είναι μικρές, γδαρμένες και ταπεινές, αλλά στα ενδότερά τους κρύβουν θησαυρούς.
Και πείτε να το ξέρουν σε όσους δίνουν πανελλήνιες ή άλλες εξετάσεις αυτήν την εποχή, ότι το άγχος που έχουν είναι απόλυτο φυσιολογικό και καλά θα κάνουν να συμφιλιωθούν μαζί του. Είναι το αναπόφευκτο τίμημα που θα πρέπει να πληρώνουν πάντα, σε όλη τους τη ζωή, όταν αποφασίζουν να ξεπεράσουν λίγο τον εαυτό τους. Και να μη το φοβούνται, το άγχος θα φύγει όταν θα «πέσει η μπάλα στο παρκέ, όταν πιάσουν δηλαδή το στυλό κι αρχίσουν να γράφουν τις απαντήσεις για το «Ζήτημα 1ο»…
