Πέμπτη 28 Μαΐου 2015

Μαθηματικά Κατεύθυνσης στις Πανελλήνιες: Ένας κατευθυνόμενος εφιάλτης


Τα θέματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων στα Μαθηματικά, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις εκείνες που εντοπίζονται ασάφειες, λάθη ή υπερβολική δυσκολία, συγκεντρώνουν δικαιολογημένα τα φώτα της δημοσιότητας και γίνονται αντικείμενο έντονης κατακραυγής και αντιπαράθεσης. Αυτή η αναταραχή όμως είναι επιφανειακή, συντηρείται για λίγες μόνο μέρες ή εβδομάδες και στη συνέχεια το ζήτημα υποβαθμίζεται, χωρίς να γίνει ποτέ αφορμή μιας συστηματικής μελέτης για τις συνέπειες που έχουν τα θέματα των Εξετάσεων στη διδασκαλία και μάθηση των Μαθηματικών.

Μια αναδρομή στην ιστορία του θεσμού των εισαγωγικών εξετάσεων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση δείχνει ότι το φαινόμενο αυτό επαναλαμβάνευται με σταθερό τροπο εδώ και δυο δεκαετίες. Τι είναι όμως αυτό που γεννά τόσο φόβο στους μαθητές; Γιατί να είναι τα μαθηματικά το κύριο άγχος τους σε κάθε εξέταση;Γιατί έχουν καταντήσει ένα τόσο ωραίο μάθημα,απεχθές προς τους μαθητές; Γιατί έχουν κάνει τα μαθηματικά,μάθημα για….λίγους;

Στα Μαθηματικά της θετικής κατεύθυνσης το 2013 μόνο το 2,47% των υποψηφίων έγραψε πάνω από 18, ενώ στην τεχνολογική κατεύθυνση επιτεύχθηκε η χειρότερη επίδοση όλων των εποχών στις πανελλήνιες εξετάσεις με μόλις 0,65% των υποψηφίων να ξεπερνά το 18. Τι επιπτώσεις έχει αυτό στους υποψηφίους; Δυστυχώς ισοπεδώνει καλούς, πολύ καλούς και άριστους αφού κανείς δεν έλυσε τα δύσκολα ερωτήματα. Έτσι όλοι είχαν πολύ κοντινούς βαθμούς, με αποτέλεσμα πάλι να μην ξεχωρίζουν οι άριστοι από τους πολύ καλούς. Πρέπει τα θέματα να είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας, ώστε να πετύχουν τη σωστή κατανομή στη βαθμολογική κλίμακα, δηλαδή πρέπει να έχουν πολύ καλή αίσθηση των δυνατοτήτων των υποψήφιων. Πως όμως να έχουν αυτή την αίσθηση όταν την επιτροπή την αποτελούν καθηγητές που ποτέ δεν έχουν μπει σε σχολική τάξη;

Από την άλλη είναι η κατάρα που κυνηγά την επιτροπή εξετάσεων για πρωτότυπα θέματα. Η ΚΕΕ κάθε χρόνο καίγεται για πρωτότυπα θέματα, κάτι που ουσιαστικά είναι αδύνατο καθώς η φροντιστηριακή βιβλιογραφία είναι τόσο εκτενής που δεν υπάρχει περιθώριο να τεθεί κάτι που δεν έχει ήδη πραγματευτεί σε κάποιο βοήθημα.Η αγωνία αυτή οδηγεί την επιτροπή σε θέματα-τερατουργήματα. Θέματα, για μας τους καθηγητές και όχι για τους μαθητές. Θέματα, για να κοκορευόμαστε εμείς οι καθηγητές πόσους διαφορετικούς τρόπους επίλυσης επιδέχεται ένα υποερώτημα. Ένα είδος μαθηματικού διαγωνισμού, μιας άτυπης κόντρας, μεταξύ της επιτροπής και κάποιων <<επώνυμων>> μαθηματικών για το ποιος μπορεί να κατασκευάσει δυσκολότερα θέματα.Και όλα αυτά εις βάρος των παιδιών

Ορίστηκε μια ύλη, απελπιστικά δύσκολη, και μακριά από οποιαδήποτε ανάγκη της οικονομίας ή της μόρφωσης των παιδιών. Μια ύλη που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι στο πανεπιστήμιο, όπου ζητούμενο είναι εξειδίκευση. Γιατί οι φοιτητές στην Αμερική διδάσκονται στο πρώτο έτος του Πανεπιστημίου, ύλη μαθηματικών που τα ελληνόπουλα διδάσκονται στη Α’ λυκείου; Η απάντηση είναι απλή:. Η ύλη εκεί δε χρειάζεται να είναι τόσο δύσκολη γιατί απλώς δε χρειάζονται αυτές οι γνώσεις στο μαθητή.

Τα δύσκολα θέματα αναδεικνύουν τον άριστο θα μου πείτε.Αυτό είναι σωστό. Μόνο που πάλι δείχνεται ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον άριστο. Τα δύσκολα θέματα σημαίνουν προσαρμογή της διδασκαλίας σχολείων και φροντιστηρίων σε αυτά, που με τη σειρά του σημαίνει, παραπέρα περιθωριοποίηση των μέτριων μαθητών. Τελικά, τι παιδεία θέλουμε φυτώριο αριστούχων ή ανάδειξη μορφωμένων πολιτών που θα κρίνουν για τη ζωή σωστά;

Έχω την αίσθηση ότι αν δεν αλλάξει άρδην η φιλοσοφία της μαθηματικής εκπαίδευσης, το μέλλον των εξετάσεων θα είναι οι αντίστοιχες ακραίες κινέζικες εισαγωγικές εξετάσεις. Ονομάζονται Gao Kao και είναι απάνθρωπες καθώς ο ανταγωνισμός είναι αδυσώπητος, με έναν μαθητή στους τριανταέξι να εισάγεται στα κινέζικα πανεπιστήμια

Τα θέματα των μαθηματικών στις πανελλήνιες θα έπρεπε να είναι έτσι δομημένα ώστε να ελέγχουν την κρίση και την γνώση των μαθητών. Αντ’αυτού, τις μεταβάλλει σε λέξεις,φράσεις και τύπους